SCHEURKALENDER

 

Lange tijd was voor allerhande organisaties de verkoop van dagkalenders een middel om de clubkas te spekken. Voor degenen, die niet bekend zijn met de scheurkalender: op de voorzijde staat de datum in het groot vermeld, met daaronder - naar gelang de uitgever - een oude weerspreuk, heilige van de dag, korte zinsnede uit de bijbel, Das Kapital of anderszins, en tot op de minuut nauwkeurig zonsopgang en -ondergang. Is de dag voorbij, dan scheurt men nieuwsgierig het blad af, want op de achterkant staat meestal een langere tekst over een maatschappelijk of godsdienstig voorman, een historisch weetje - '25 jaar geleden...' - maar ook een goedbedoelde grap of eenvoudig raadseltje. De dagkalender toont wat mij betreft grote overeenkomst met de aloude almanak en opmerkelijk genoeg zijn er vuistdikke studies over de almanak verschenen, maar is de geschiedenis van de scheurkalender nog lang niet in kaart gebracht.

Maar goed, de hierboven afgebeelde Sint Gerardus-kalender van 1993 komt uit Oom Bens huiskamer, en laat zien dat het Rooms-katholieke geloof naast gebedsteksten ook ruimte biedt voor lichte zelfspot. Het is dan ook niet vreemd dat er godsdienstige mopjes of woordgrappen van Fons Jansen zijn opgenomen, maar in deze Sint Gerardus-kalender ook opmerkelijk genoeg een tekst van de roemruchte Gerard Reve, hoe toepasselijk de dichtregels ook zijn.

Of er nog van dergelijke kalenders bestaan? Tegen de jaarwisseling liggen de boekhandels volgestouwd met scheurkalenders over elk denkbaar onderwerp: Donald Duck, Fokke & Sukke, geschiedenis, taal, astrologie, noem maar op. Maar de Katholiek hoeft voor zijn kalender tegenwoordig niet eens meer de deur uit, want op internet staat gratis en voor niets een Katholieke scheurkalender, al raakt de aardigheid van het afscheuren zo wel verloren.

Voor diegenen die geen leesbril bij de hand hebben, hier de bovenstaande citaten uit de kalender:

[11 mei] DAG VAN DE VERPLEGING / ROEPING - Zuster Immaculata die al vier en dertig jaar verlamde oude mensen wast, in bed verschoont, en eten voert, zal nooit haar naam vermeld zien. Maar elke ongewassen aap die met een bord: dat hij vóór dit, of tegen dat is, het verkeer verspert, ziet 's avonds reeds zijn smoel op de tee vee. Toch goed dat er een God is. / Gerard Reve

[9 november] SCHOON - De buurvrouw zegt tegen Walter: 'Wat zie je wit vandaag, ben je soms ziek?' - 'Nee, mamma heeft me in bad gestopt', zegt Walter.

THEOLOGIE - Sabine, zes jaar jong, bewerkt met gekleurde stiften ijverig een blad papier. 'Kijk eens, mammie', roept ze en wijst naar haar werk, 'ik heb God geschilderd'. 'Maar Sabine', komt vader tussenbeide, 'hoe kan dat nu? We weten immers niet hoe Hij er uit ziet.' Sabine is niet te verslaan. 'Dan weten we het nu', zegt ze.

 

[1 december] DE VOLKSMOND OVER HET WEER - Decembermist, goud in de kist / Brengt december kou en sneeuw in het land, dan groeit er koren zelfs op het zand. / Ambroos, de patroon van bijen en spreeuwen, houdt van waaien en van meeuwen (7 december). / December zacht en dikwijls regen, geeft weinig hoop op rijke zegen. / Als Sint Lucia komt, lengen de dagen een vlooiesprong (21 december).

Henk