VIER BROERS

V.l.n.r. Chiel (1925-2004), Anton (1918-heden), Ger (1931-2003) en Ben (1928-2004), de vier gebroeders Hemelaar in 1988 op de bruiloft van Chiel jr. Vier heren in pak, maar alleen Oom Ben houdt zijn das in toom.

Henk

VRIJDAGAVOND

 

Zolang beider gezondheid het toeliet, bezocht Chiel Hemelaar (links) op vrijdagavond steevast zijn jongere broer Ben in het ouderlijk huis. Ze keken naar tv - daarover een andere keer - maar als er niets leuks was ging die uit, en kwamen de verhalen los onder het genot van een gezellige borrel.
In deze huiskamer beleefden ze immers de crisistijd, de oorlog, de wederopbouw, en naast die herinneringen werkten ze jarenlang bij dezelfde werkgever in de bouw. Als je erbij zat, hoorde je behalve de bekende verhalen toch vaak weer een onbekende anekdote.
Op deze foto is goed te zien dat Oom Ben aan zijn linkerzijde - rechts voor de kijker - een moderne stereoinstallatie had staan, al luisterde hij doorgaans naar zijn transistorradio op het radiomeubel.

Bovendien zie je om zijn leunstoel stapels boeken, want Oom Ben had een onstilbare leeshonger. Zijn verzameling avonturenboeken en oorlogsromans was reusachtig. De schattingen lopen uiteen, maar het moeten er op zijn minst 10.000 zijn geweest. Bij zijn dagelijkse wandeling over de Albert Cuijpmarkt was de tweedehands boekenkraam vaste prik, en de handelaar legde bepaalde schrijvers voor Oom Ben apart. Ook op het Waterlooplein was hij geen onbekende, (net als ik) bezocht hij regelmatig de boekenstal van Jos.

Henk

TRANSISTORRADIO

In de jaren zestig was de huiskamer van Oom Ben typisch Hollands: hangklok, boekenkast, kleed op tafel en zo'n logge zwart-wit tv op het dressoir. Hoe wonderlijk het ook mag klinken, toch associeer ik die woonkamer met de flower powertijd. Oom Ben had een namelijk draagbaar transistorradiootje, zo een met zwartleren hoes en lange draagriem. Als de neefjes op visite kwamen mochten ze om beurten, riem om de nek, radio op de buik, zelf een zender kiezen, en dat vonden wij heel bijzonder. Allicht heb ik meer liedjes gehoord, maar het enige nummer dat mij daarbij onmiddellijk te binnen schiet is 'San Fransisco' van Scott McKenzie. Als kind hoorde ik intuïtief dat het meer was dan zomaar een popdeuntje. Al wist ik niet waar het over ging, toch proefde ik het verlangen dat er uit sprak. Ik was een kind en wist niet beter...

Oja, Oom Ben was het veelvuldig verwisselen van die kleine batterijtjes op een gegeven moment zo zat, dat hij aan de contactpuntjes van de radio behendig twee grote platte batterijen vastsoldeerde. Vervolgens bevestigde hij deze met plakband aan de achterkant van het radiootje, zodat het veel langer duurde voordat de batterijen vervangen moesten worden. Al had hij een prima stereoinstallatie, hij luisterde altijd naar zijn transistorradio naast zijn leunstoel, en hij heeft er nadien nog heel wat versleten.

Het eerste waar ik ooit voor spaarde, was een eigen transistorradio.

Henk

OUDERLIJK HUIS

In de etalage van de winkel een foto uit 1911 van vader Klaas Hemelaar (23-10-1879/01-01-1950) en moeder Na Börger (17-11-1888/29-06-1959).

Hieronder de kwitantie uit 1929 voor het handgeld van ƒ 50,- dat Klaas Hemelaar aanbetaalde voor de winkelinventaris van ƒ 500,-.

TRAKTATIE

In 1954 zal het geweest zijn, toen ik voor het eerst de combinatie tabak en drop nuttigde. Die tabak is nog lang tot mijn 25e bij mij gebleven. Van die drop ben ik nooit meer afgekickt. Oom Ben had een (Engels Harris tweed) jasje en diepte daar altijd wel wat lekkers uit op. Drop! Dat kregen wij thuis niet. Zijn pakje sigaretten (cigarettes!) zat ook in die zak van zijn jasje. Die combinatie van drop en tabak... Een traktatie.

Dat is mijn eerste herinnering aan Oom Ben. Samen met Oom Michel juinde hij ons (mijn grote broer Nico en ik) op bij een bezoek aan kleine Oma, om na het eten ons bord schoon te likken. Van mijn ouders mocht dat niet, maar de broers boden een dubbeltje als we het toch deden. Na het eten was ik een gloeiend oor (Pets!!!) en een dubbeltje rijker. Later dronk je een biertje bij Oom Ben, terwijl je ouders nog aan chocomel of zoiets dachten. Alles evolueert.

Tony Hemelaar



FLOWER POWER BEN

Amsterdam werd eind jaren zestig overspoeld door langharige hippies.

Hoewel altijd keurig gekleed, wilde Oom Ben voor de foto wel laten

zien dat hij een man van zijn tijd was. En dan snel die broeierige

pruik weer af. Rechts zwager Mario Sanna.