'WELKOM BIJ OME BEN' GAAT DOOR

Iedereen fijne feestdagen toegewenst en een vredig en gezond 2013.

Welkom op dit nieuwe weblog, gewijd aan onze favoriete oom Ben Hemelaar. Sinds 27 juli 2006 was dit weblog op www.hemelaar.punt.nl te bewonderen, maar als gevolg van de invoering van een nieuwe techniek werd mij dat te ingewikkeld, en is dat weblog per 22 december 2012 opgeheven .
Uiteraard zijn alle teksten en fotomateriaal onlangs zorgvuldig gekopieerd, en zullen de verhalen binnenkort op deze site worden herplaatst.

Nu maar hopen dit huidige blogspot.nl de komende jaren geen nieuw systeem invoert ;-)

Henk.

BÖRGER, BÖRGER EN BORGER

Cornelia van Leeuwen, gehuwd met Anton Heinrich Börger, die onder anderen een zoon genaamd Bernard en een dochter genaamd Mina kregen.

Zo'n zestig jaar later nodigt Amsterdammer Chiel Hemelaar de Börgers uit Voltlage uit, en reist met tante Maria und unkel Heinrich naar Vinkeveen, alwaar ze hun volle neef Bernard Börger en nicht Mina Borger ontmoeten.

Tante Maria en unkel Heinrich uit Voltlage, tante Dora en oom Bernard 
Börger, hun volle neef, in diens smederij te Vinkeveen in 1974.
Voor 5-jarige Irene en achter 14-jarige Henk.

Unkel Heinrich en tante Maria in Vinkeveen bij tante Mina Borger, 
hun volle nicht in 1974.
   

CHIEL SR.

Chiel Hemelaar sr. zou vandaag 87 jaar zijn geworden,

twee weken na zijn broer Ben, die nu 84 zou zijn.

   

84 JAAR

Ome Ben werd 5 oktober 1928 geboren, vandaag 84 jaar geleden. Ter herinnering herplaatsen we de foto van zijn 75ste verjaardagsfeest, dat groots werd gevierd. Als eerste snijdt hij hier de taart aan, maar hij hield niet alleen van lekker eten, zijn zus Myria bracht tijdens een telefoongesprek in herinnering dat hij ook goed kon koken: 'Zelfs toen we in de oorlog alleen nog bloembollen hadden, wist hij er nog iets smakelijks van te maken'.

Familieberichten in Woerdensch Weekblad van 13 oktober 1928.

REACTIES
• Vandaag weer een herinnering aan oom Ben, zijn verjaardag 84 jaar. Ik zat gisteren in de tram richting Vijzelstraat en keek richting Nwe Looierstraat en zei bij mijzelf: Ome Ben, het is hier nog steeds een grote bouwkeet, hoor!! Vriendelijke groet, Ria. Ria Haselaar.
• Inderdaad Ria, Ome Ben moest eens weten hoe de boel daar na acht jaar (!) nog altijd verzakt. Henk Hemelaar.
   

KEURIG

Het graf van Ome Ben en zijn broer Chiel ligt er dankzij Chiel jr. en Iris weer keurig bij (foto: Chiel)

REACTIES
• Beste familie, Wij zijn laatst bij het graf van "de tantes"en oom gert geweest en vanzelf sta je dan ook even stil bij het graf van "de broers". We hebben hier ook een plantje neergezet. Mochten jullie dus denken waar dat vandaan komt... Groetjes, Jeannie. Jeannie Hemelaar.
• Hoi Jeannie, Wat aardig, we zijn gewaarschuwd ;-) Met vriendelijke groet, Henk. Henk Hemelaar.
• Wat bijzonder om allemaal te lezen en wat een familie geschiedenis. Ik ben door mijn oudste zus Jeannie gewezen op deze website en vind het heel bijzonder om foto's en verhalen uit een zover verleden te zien en te lezen. Ik ben trouwens Rob Hemelaar en de middelste van de 5 kinderen van Nico en Threes Hemelaar. Met vriendelijke groet, Rob. Rob Hemelaar.

• Hoi Rob, Bedankt voor je reactie, leuk dat de familiegeschiedenis je aanspreekt. Een tijdje terug waren Ria Haselaar en ik bij je ouders uitgenodigd, en je vader en moeder hebben toen prachtige herinneringen met ons gedeeld, die hier op het weblog ook aan bod zijn gekomen. Er staan hier veranderingen op stapel bij punt.nl en dat betekent dat dit log verplicht naar een ander systeem moet worden overgezet, dus het worden spannende maanden. Nogmaals bedankt voor je reactie, met vriendelijke groet, Henk. Henk Hemelaar.
   

SPAARGELD KWIJT

Waarom begon grootmoeder Na Hemelaar eind jaren '20 een winkeltje in de Looierstraat? Haar zoon Anton vertelt dat de beurskrach daaraan ten grondslag lag. Zijn vader Klaas Hemelaar ging zorgvuldig met zijn geld om, kon met de turfhandel zijn gezin prima onderhouden, en voor moeilijke tijden had hij een aanzienlijk geldbedrag op de bank staan, de Duitse Hansabank.

Maar in het Duitsland van na de Eerste Wereldoorlog ging het economisch steeds slechter, en de Hansabank raakte in de problemen, waardoor er bij onze oosterburen zelfs kamervragen werden gesteld.

Hier volgen twee Duitse krantencitaten met het weinige wat op internet over de Hansabank is terug te vinden:

- “Rheinische Hansabank Aktiengesellschaft Coblenz. Gegründet wurde die Gesellschaft unter Übernahme der Hansabank GmbH am 24.9.1923; Zweck: Bankgeschäfte aller Art. Begeben wurden im November 1923 21.500 Aktien zu je Mark 5.000; Am 10.11.1924 erfolgte die Kapitalumstellung auf Reichsmark. Für nominal M 100.000 alter Aktien wurden nominal RM 100 neue Aktien getauscht. Begeben waren 1.600 Inhaber-Aktien zu je RM 100 und 400 Namens-Aktien zu je RM 100. 1925 wurde die Auflösung und Liquidation der Gesellschaft beschlossen.”

- Kabinettssitzung vom 1. Februar 1926 - “Der Reichsminister der Justiz war damit einverstanden, daß die Frage Hansabank nochmals nachgeprüft werde; es müsse aber alles getan werden, um den Konkurs dieser Bank zu vermeiden.”

Kortom, in Duitsland wordt na een fusie in september 1923 de Hansabank opgericht en twee maanden later volgt een aandelenemissie van 21.500 stuks, elk 5.000 Mark waard. Door de enorme inflatie wordt eind 1924 de opgewaardeerde Rijksmark ingevoerd en worden drie nullen achter geldbedragen weggestreept, 100.000 oude aandelen worden dus 100 nieuwe. Dan gaat het goed mis, wat precies wordt niet duidelijk, maar in 1925 volgt ontbinding en liquidatie van de onderneming. Februari 1926 is de zaak echter nog niet geheel afgerond, want de Rijksminister van Justitie verklaart, dat de kwestie Hansabank nogmaals wordt bekeken, teneinde faillissement te voorkomen.

Maar de wereldwijde beurskrach van 24 oktober 1929 betekende ongetwijfeld de nekslag voor de kwakkelende Hansabank, en krap twee maanden later begon Klaas Hemelaar zijn kruidenierszaak, met zijn vrouw Na achter de toonbank.

Het kruidenierswinkeltje in de Looierstraat draaide overigens tot in de oorlogsjaren door, tot de Duitse bezetter de distributie van schaarser wordende voedingsmiddelen ging stroomlijnen, en toelevering van voedingswaren voortaan uitsluitend via grotere winkel(keten)s wenste te verspreiden.

Kennelijk sprak het ondernemersschap de kinderen van grootvader Hemelaar wel aan, want dochter Marie en zoon Anton hebben ieder een tijd lang een winkel gerund.

Oom Nico Hemelaar uit Noord vertelde dat er op de toonbank van de winkel een spel stond, een bak gevuld met cijfertjes. Onder die cijfertjes was óf snoepgoed verstopt óf niets, een kansspelletje dus. Zijn neefje, mijn vader Chiel, was een doerak die goed oplette onder welk nummer zijn moeder de prijsjes verstopte. Als Chieltje naar school vertrok en vanuit het achterhuis door de winkel naar buiten ging, graaide hij bij de toonbank het lekkers er onder vandaan, en klantjes die later die dag het spel speelden grepen dus vaak mis.

Over het winkeltje in de Looierstraat gesproken: in de jaren '80 hadden wij in Osdorp een bovenbuurvrouw, mevrouw Soer, en die kon zich na tientallen jaren nog herinneren dat zij als kind snoep kocht bij dat winkeltje, en dat Marie Hemelaar achter de toonbank stond.

   

VERHUIZING

Beste familie,

Even wat nieuws over mijn ouders. Catrien en Anton zijn op 2 augustus in de Drie Hoven van een zelfstandige woning in het verzorgingshuis naar het verpleeghuis gegaan.
Pa heeft meer verzorging nodig, maar is geestelijk nog altijd zeer goed bij de tijd met veel belangstelling voor politiek, familie en ieders dagelijkse bezigheden. Ma heeft geen verpleging nodig, maar is uiteraard mee gegaan.
Het was een gelukkig toeval dat op de verpleegafdeling ook een ruimte voor 2 personen vrij kwam. Weer moest afscheid genomen worden van veel herinneringen, maar ja weer een kleinere ruimte dus... Neef Wim heeft voor opslag gezorgd bij hem voor zaken die "niet weg mogen hoor".
Een berichtje/kaartje zullen zij zeker op prijs stellen.

Het nieuwe adres is:
De Drie Hoven
Afd. Amstel, 4 C-D, kamer 3
Louis Bouwmeesterstraat 377
1065NS Amsterdam

Nieuw telefoonnummer (via verzorging)
020-449.70.06. Zelfs mobiel, maar dat
levert soms wat onhandigheid op:
06-48.76.75.33

Hartelijke groet aan ieder,

Tony Hemelaar.

NAAR DE STUDIO

Het is begin augustus 1939 en de 13-jarige Chiel Hemelaar bezoekt de KRO-studio in Hilversum, een radiostudio uiteraard. Het is een fotokaart die hij de rest van zijn leven zorgvuldig zal bewaren.

Op de achterkant staat gedrukt: 'K.R.O. STUDIO - HILVERSUM Wandschildering van Charles Eyck in de hal.' Chiel schrijft daaronder:

Beste Vader en Moeder, broertjes en zusjes,
Ik heb gisteren ook wel geschreven, maar deze kaart heb ik gekocht omdat wij naar de K.R.O.studio geweest zijn.
Ik kom zaterdag om xxx /ik weet het niet\ thuis.
Het is daar zo mooi, niets dan bos en heide net als in Dieren.
Nou, deze kaart moet goed bewaard blijven, een mooie herinnering.
Nou ga ik uitscheiden want de kok komt er aan.
Uw zoontje Michael.

Aan Fam. N. Hemelaar
Nw Looierstraat No 62
Amsterdam (C).

   

COMMUNIE

Irene viert haar Eerste Communie maart 1977. Familie poseert op de Osdorper Ban in zondagse kleding, en ook Ome Ben met hoed staat er weer als een heer bij. Altijd gedacht dat Ome Ben langer was dan ik, maar dat valt dus wel mee.

Henk

   

DONALD DUCKIES

Wekelijks bezorgt de bladenman in de jaren '50 de Donald Duck in de Looiersstraat, en neefjes en nichtjes van Ome Ben verslinden het 'vrolijk weekblad' van a tot z. Zogauw een jaargang compleet is, laat Oma Hemelaar die zorgvuldig inbinden, want dan heb je er nog langer plezier van.

Onlangs begon mijn broer Klaas aan een detective uit de legendarische boekenverzameling van Ome Ben, en trof daar bijgaande bon aan als boekenlegger, 56 jaar later als souvenir uit ons familieverleden. Als je de bon leest, moet je toegeven dat ze toen al verstand van p.r. hadden bij Disney, 'Maar niets verklappen hoor!'

   

ER IS ER 1-JARIG

Ome Ben in 1961 op visite in de Nieuwe Leliestraat in de Jordaan bij Henkie, die hier z'n eerste verjaardag viert. V.l.n.r. peter Ome Ben, meter tante Myria, oom Anton, moeder Will, de jarige, en - niet te verwarren met de peter - oom Peter.

   

BRILJANT • 65-JARIG HUWELIJK

Vandaag feliciteren wij het Briljanten Bruidspaar Catrien en Anton Hemelaar met hun 65-jarig huwelijk! 

Vanmiddag om 14.30 uur is er voor familie en bekenden een eucharistieviering in de St. Pauluskerk en van 16.30 tot 17.15 uur - dus kom bijtijds - een receptie in café-restaurant Opium.

Vanmiddag een prachtige mis in de Pauluskerk bijgewoond, en daarna een oergezellige receptie. Complimenten aan degenen die dit georganiseerd hebben: eersteklas!

Henk.

   

REACTIES

• Hallo Henk, Feliciteer jullie oom Antoon en tante Catrien van (ons) de familie Börger uit Vinkeveen. M.vr.gr. Corrie en Willem Börger. Corrie Smit.

• Beste Corrie en Willem, Dat zal Pa heel leuk vinden. Nog elke dag heeft hij het over a) zijn vroegere werk bij de Sociale Verzekerings Bank en b) Vinkeveen met al zijn herinneringen. Hartelijke groet, Tony Hemelaar.

• Hallo Henk, Wij zijn niet van de partij vandaag, maar sturen een kaartje. Veel plezier vandaag en de hartelijke groeten! Eric en Dorien. Eric Hemelaar.

• Hi Henk, Gefeliciteerd met het 65-jarig huwelijksfeest!! Dat is lang: Mooi feest! Mvg, Leonie. Leonie Castelijn.

• Van harte, Henk! Met een beetje geluk kwam de burgemeester met een taart op bezoek. Groet, Frank. Frank van Schagen.

   

NEE, MOET JE GOED HOREN...

Ome Anton en Ome Ben gaan er eens goed voor staan op de verjaardag van hun broer Chiel in 1983. Ome Ben doorzoekt zijn colbert naar 'vieze droppies'.

Oom Anton heeft - en zijn broers hadden - ieder hun eigen openingszin. Oom Ger: 'Nou moet je eens goed naar me luisteren...', Ome Ben luchtiger: 'Nee, moet je goed horen...', Oom Anton voorkomender: 'Maar je moet niet vergeten...', en vader Chiel tot slot: 'Wat ik zeggen wou, we liegen niet...'.

Henk.

   

BINNENKORT BRILJANT

Beste familie, 

Tot onze grote vreugde is onze moeder en jullie Tante Catrien na een zware chemo-therapie genezen verklaard op 15 maart. Oom Antoon en Jos, Nico en ik en onze families zijn ontzettend opgelucht en blij met dit nieuws. En dat op haar 92e. Ongelooflijk maar waar.

Op 20 mei zijn Oom Antoon en Tante Catrien 65 jaar getrouwd. Wie haalt zoiets; prachtig toch. Gezien hun leeftijd, 94 en 92 en hun toch broze gezondheid komt er geen groot feest. Wel is er op die dag om 14.30 in de Pauluskerk een eucharistieviering. Wie daarbij aanwezig wil zijn is uiteraard zeer welkom. 

Lastig is wel, dat ze daarna even moeten rusten, dus een samenkomst met felicitaties kort daarna zit er niet in en dat vinden zijzelf ook wel jammer. Wij hopen toch dat degenen die willen komen daar begrip voor hebben.

Als er eventueel later die middag nog een gelegenheid komt om te feliciteren, dan zal ik dat op deze plaats laten weten.

Hartelijke groet aan jullie allemaal,

Tony Hemelaar.

T O C H   R E C E P T I E !  

Beste familie,

Het gaat heel goed met onze moeder en jullie (tante) Catrien. Elke dag meer energie. Op Koninginnedag in het zonnetje gewandeld en de vrijmarktjes in de buurt bekeken. Prachtig.

Omdat het zo goed gaat zijn de plannen voor 20 mei aangepast.

Op 20 mei is er niet alleen een mis om 14.30 in de Pauluskerk.

Familie en bekenden zijn uitgenodigd om Catrien en Antoon persoonlijk te feliciteren (daarvoor is in de kerk voor en na de mis geen gelegenheid).

Plaats: Opium Club Restaurant, Meer en Vaart 175, Amsterdam-Osdorp.

Zij moeten na de kerk wel even rust nemen.

Dat betekent, dat iedereen vanaf 16.30 zeer welkom is in Opium voor de felicitaties en een versierde borrel. Dat duurt tot ongeveer 17.15, dus mis het niet en houd rekening met de tijd.

Zegt het voort, zegt het voort.

Hartelijk groet,

Nico, Tony, Jos.

REACTIES

• Hoera, een diamanten paar. Ik kom zeker langs. Myria Broekmeulen.

• Gefeliciteerd! Ik zet het in mijn agenda. Irene Hemelaar.

• Half drie Pauluskerk. Wim Hemelaar.

• Bedankt voor het nieuws, Henk. Ik probeer naar de mis van Catrien en Anton te komen. Groetjes en tot zien, Julia. Julia Zonneveld.

• Hoi Henk, wat leuk om die oude foto's weer eens te bekijken. Wij gaan in mei een cruise maken naar St. Petersburg, dat houdt in dat wij er niet bij zijn. Heb jij het adres van Anton en Catrien, dan kan ik een kaart sturen. Groetjes van tante Elly en oom Toon. Elly en Toon Schouten.

   

OP SCHOOT VII

Wim weliswaar niét op schoot maar wél op de schouder van Ome Ben juni 1967.

De familie Hemelaar in Overijssel op bezoek bij de familie Groot Beumer. V.l.n.r. Will Hemelaar, Dinie en Bennie Groot Beumer, Ome Ben en Wimpje Hemelaar, Thea, Oma en Gerda Groot Beumer.

Reactie Dinie: Beste familie, leuk om mezelf op deze foto te zien. Ik ben het lieftallige meisje achter de stoel. Voor mij zie je mijn jongste broer Bennie. Achter oma (opoe) staat mijn zus Thea (de een na jongste). Daarnaast zie je Gerda. Jullie zijn van harte welkom bij mijn moeder Riek Groot Beumer in Heino. Groetjes, Dinie.

   

TURFSCHIPPER

Het is moeilijk voor te stellen dat mijn grootvader turfschipper was, helemaal als je bovenstaande prent bekijkt. Een beroep uit vervlogen tijden lijkt het, maar nog tot na de Tweede Wereldoorlog vond er zo in Vinkeveen turfwinning plaats. Oom Anton, 94 jaar inmiddels, is de oudste zoon van turfschipper Klaas Hemelaar, en vertelde me dat het ouderlijk gezin in redelijke welstand verkeerde. Maar er was in Vinkeveen ook bittere armoede, er woonden zelfs veenarbeiders in ellendige plaggenhutten, zoiets als hier op een vooroorlogse foto in Drenthe staat afgebeeld:

Grootvader Klaas Hemelaar heb ik nooit gekend, hij overleed in 1950. Zijn tweede zoon Chiel vertelde dat senior als jongeling zijn zaakjes al goed voor elkaar heeft. Klaas leeft zuinig, spaart, trouwt niet te jong, bezit een huis in Vinkeveen en een schip - 'schuit' zeiden ze thuis - om turf naar Amsterdam te vervoeren. 

Nadat het huis van Ome Ben na diens overlijden in 2004 is leeggehaald, komen de inmiddels bejaarde broers Chiel, Anton en zus Jo er nog eenmaal om afscheid te nemen van hun ouderlijk woning in de Looiersstraat. Vader Chiel vertelt op het plaatsje achter de woning het volgende verhaal.

In WO II wordt brandstof allengs schaarser en is uiteindelijk alleen nog op de bon verkrijgbaar. Vader, tiener nog, besluit om turf vanuit Vinkeveen met een roeiboot naar Amsterdam te varen. De boot wordt volgestapeld, maar als hij enige tijd geroeid heeft krijgt hij een voorgevoel dat er Duitsers in de buurt zijn. Er is verder niets te zien, maar voor de zekerheid stapelt hij de turf bij bevriende buurtgenoten aan wal, en dekt het af. Als hij zijn tocht vervolgt wordt hij kort daarna daadwerkelijk aangehouden, en de boot op zwarte handel gecontroleerd. Alles is uiteraard in orde, dus vader vaart verder totdat hij uit het zicht is.

Die nacht keert hij in het duister terug en verscheept de turf alsnog naar Amsterdam. Dat zal in 1943 zijn geweest, want daarna duikt hij vanwege de Arbeidsdienst onder; 18-plussers worden verplicht te werk gesteld in Nazi-Duitsland.

Turf wordt tot de jaren zestig nog met de hand gestoken (archieffoto).

Gestoken turf wordt in een kring gestapeld om te drogen (archieffoto).

 

Turf per kruiwagen over de loopplank aan boord gereden (archieffoto).

 

Het turfschip werd met windkracht voortgedreven, maar door
mankracht als trekschuit. Klaas' zoon Anton heeft het schip
nog te voet voorgetrokken (archieffoto).

Grootvaders trekschuit 'De jonge Anton' rond 1935, aangemeerd ter

hoogte van Ruysdaelkade 97.

Het turfschip uitvergroot.

Hemelaars turfschip rond 1935 ter hoogte van Ruysdaelkade 81.

De schuit uitvergroot, rechts Klaas Hemelaar met hoed op de kade.

Henk.